De deugden van Soerat Al-Fatiha

 

**Vraag**  

Wat is het belang van Soerat al-Fatiha? En wat is de deugd ervan?

Samenvatting van het antwoord

De deugden van Soerat al-Fatiha omvat:  

1. Het is een zuil van het gebed en zonder haar is het gebed niet geldig.  
2. Het is de beste soera in de Koran.  
3. Het genoemd ook “de zeven vaak herhaalde verzen” (السبع المثاني).  
4. Het combineert lofprijzing en verheffing van Allah met smeekbede.
5. Het omvat de drie soorten tawhied (eenheid van Allah):  
6. Het bevat genezing voor harten en lichamen.  
7. Het weerlegt alle valse claims van dwalenden en innovators in de religie.  
8. Het bevat de betekenis van alle geopenbaarde boeken.  
9. Het omvat het meest nuttige smeekgebed.  
10. Het is de sleutel tot alle goedheid en geluk in deze wereld en het hiernamaals.

 **Antwoord**  

Alhamdulillah.

Soerat al-Fatiha heeft een groot belang en bevat vele verdiensten, waaronder:  

1. **Een zuil van het gebed:**  

   Het gebed is niet geldig zonder het reciteren van Soerat al-Fatiha. 

De metgezel `Ubadah ibn AlSamit (moge Allah tevreden met hem zijn) vertelden dat de Boodschapper van Allah (vrede en zegeningen van Allah zij met hem) zei:  

   “Er is geen gebed voor degene die al-Fatiha niet reciteert.“

(Sahih Al-Boechari (756) en Sahih Moeslim (394)).

   Imam an-Nawawi zei hierover: *”Dit geeft aan dat het verplicht is om Soerat al-Fatiha te reciteren, en dat niets anders dit kan vervangen, behalve voor degene die niet in staat is om het te reciteren. En deze is de Mazhab van Malik en Al-Shafi3i, en van de meerderheid van de geleerden onder de metgezellen (الصحابة) en opvolgers van de metgezellen (التابعين), en degenen die na hen kwamen (تابعي التابعين).”*  

2. **De beste soera in de Koran:**  

van Abu Hurayrah (moge Allah tevreden met hem zijn) dat de Boodschapper van Allah ﷺ zei tegen Ubay ibn Ka3b (moge Allah tevreden met hem zijn) dat: “Wil je dat ik je de beste soera leer die niet in de Thora, de Evangelie, de Zaboer (de Psalmen van David) of de Koran is geopenbaard?”hij zei: Ja, O Boodschapper van Allah.  De Profeet ﷺ zei: Wat reciteer je in gebed?” Dus reciteerde hij Soera Al-Fatihah. De Boodschapper van Allah ﷺ zei:

 “Bij Degene in Wiens hand mijn ziel is (Ik zweer het bij Allah), er is niets zoals het in de Thora, de Evangelie, de Psalmen of de Koran.“

(Al-Tirmizi (2875))

3. De zeven vaak herhaalde verzen (السبع المثاني):

   Zoals Allah zegt in de Koran:  

   “En Wij hebben jou zeven van de vaak herhaalde (verzen) gegeven (O Mohammed) en de geweldige Koran .” (Surat al-Hijr 87).  

 door Abu Sa3id ibn Al-Mu3alla (moge Allah tevreden met hem zijn) vertelde dat, de Boodschapper van Allah ﷺ tegen hem zei: “Ik zal je zeker een soera leren die een van de geweldigste soera’s in de Koran is voordat je de moskee verlaat.” Toen nam hij me bij de hand en toen hij wilde vertrekken, zei ik tegen hem: Heb je niet gezegd: Ik zal je een soera leren die een van de geweldigste soera’s in de Koran is? Hij zei: “(الحمد لله رب العالمين) (d.w.z. Al-Fatihah). Het zijn de zeven vaak herhaalde verzen en de geweldige Koran die mij zijn gegeven.” (Sahih Alboekhari (4474)).

Al-Hafidh (moge Allah hem genadig zijn) zei:

“Geleerden hebben verschillende betekenissen voor het woord “المثاني” aangegeven.

Omdat het in gebed wordt herhaald (التثنية)

Omdat het lof aan de Almachtige Allah bevat (الثناء)

of omdat het exclusief (استثناء) aan deze Ummah werd gegeven en niet werd neergezonden aan degenen die ervoor kwamen.”

4. Het combineert lofprijzing en smeekbede:

   Het begint met lofprijzing van Allah en het streven om dichter bij Hem te komen door nederigheid van een dienaar aan de Heer der Werelden. Dan komt het belangrijkste verzoek, namelijk leiding, dus degene die deze smeekbede doet, Zijn verzoek zal worden ingewilligd. (Madarej Al-Salikin, 1/24)

5. Het omvat de drie soorten tawhied:

  Hoewel het een korte soera is, maar het bevat Tawhied al-Ruboebiyyah (Allah’s Heerlijkheid), Tawhied al-Oeloehiyyah (Allah alleen aanbidden), en Tawhied al-Asma wa-Sifaat (Allah’s Namen en Eigenschappen).  

6. Genezing voor harten en lichamen:

Ibn al-Qayyim, moge Allah hem genadig zijn, zei:

“Wat betreft het verwijzen naar welzijn voor harten (spiritueel welzijn), het is honderd procent effectief. De basis van het harten ziekten zijn twee zaken: corruptie van kennis en corruptie van het doel. Deze leiden tot twee dodelijke ziektes: misleiding en woede. misleiding is het resultaat van corrupte kennis, en woede is het resultaat van een corrupte doel. Deze twee zijn de wortel van alle hartziekten, en de leiding naar het rechte pad biedt genezing voor de ziekte van misleiding. 

Daarom leiding aanvragen de belangrijkste smeekbede en de meest verplichte smeekbede die elke persoon elke dag en nacht, in elk gebed, moet aanbieden, en niets anders kan dit verzoek vervangen.

Het volledig begrijpen en toepassen van (U alleen aanbidden wij en U alleen vragen wij om hulp) in kennis, begrip, praktijk en toestand, biedt genezing voor de corruptie van het hart en de intentie.

Genezen van lichamen: dit wordt bevestigd door de soennah, medische principes en ervaring.

In de soennah betreft: het staat vermeld in een hadith overgeleverd door  Abu Sa3id al-Khudri (moge Allah tevreden met hem zijn).  (Lees de hadith hier)

Daarna zei hij:

Deze hadith verwijst naar de genezing  door middel van het reciteren van Al-Fatihah over dat man en het was voldoende voor hem, zodat hij geen ander medicijn nodig had, en misschien was het effectiever dan welk medicijn dan ook.

Dit gebeurde ondanks hij niet de beste kandidaat was voor deze behandeling (ofwel omdat deze stam geen moslim was, ofwel omdat ze gierig en gemeen waren) dus hoe zou het zijn als de persoon een goede kandidaat was geweest voor deze behandeling?” (Madarij Al-Salikin 1/52-55)

Toen zei hij:

“Ik had last van hevige pijnen, tot het punt dat ik nauwelijks kon bewegen, tijdens de tawaf en op andere momenten. Dus begon ik Al-Fatihah(الفاتحة) in mijn handen te reciteren en veegde ermee over de plek van de pijn, en het was alsof de pijn een klein steentje was dat eraf viel. Ik heb dat vaak geprobeerd. 

En ik nam een ​​kopje Zamzam-water en reciteerde Al-Fatihah er meerdere keren over en dronk het dan op, en ik vond daar veel voordeel en kracht in, wat ik nooit van een ander medicijn heb gekregen.” (Madarij Al-Salikin, 1/58)

7. Weerlegging van valse claims:

   Het verduidelijkt de ware leiding en weerlegt de dwalingen van zowel niet-moslims als innovatoren binnen de islam.  

Het rechte pad verwijst naar het kennen van de waarheid, het voorrang geven boven alles, het liefhebben en eraan vasthouden, anderen ertoe oproepen.

8. Het omvat alle betekenis die in eerdere geopenbaarde boeken zijn gekomen.  

9. Het meest nuttige smeekgebed:

Shaykh Al-Islam Ibn Taymiyah (moge Allah hem genadig zijn) zei: “Ik heb nagedacht over de meest heilzame smeekbeden, en het is om hulp vragen om dat te doen wat Allah behaagt. Toen vond ik het in Al-Fatihah, in het vers: {U allen aanbidden wij en U allen vragen wij om hulp} (إياك نعبد وإياك نستعين)  [Al-Fatihah 5].”

Samenvattend is Soera Al-Fatihah de sleutel tot alle goedheid en geluk in deze wereld en dag des oordeels.

En Allah weet het het beste.

 

  

 

السؤال:

ما هي أهمية سورة الفاتحة ؟ وما هو فضلها؟

ملخص الجواب

فضل سورة الفاتحة يشمل:

1- أنها ركن من أركان الصلاة، 2- أنها أفضل سورة في القرآن، 3- أنها السبع المثاني، 4- أنها جمعت بين التوسل إلى الله تعالى بالحمد والثناء على الله تعالى وتمجيده، والتوسل إليه بعبوديته وتوحيده، 5- أنها تشتمل على أنواع التوحيد الثلاثة، توحيد الربوبية وتوحيد الألوهية وتوحيد الأسماء والصفات، 6- أنها تشتمل على شفاء القلوب وشفاء الأبدان، 7- أنها تشتمل على الرد على جميع المبطلين من أهل الملل والنحل، والرد على أهل البدع والضلال من هذه الأمة، 8- أن سورة الفاتحة قد تضمنت جميع معاني الكتب المنزلة، 9- أنها متضمنة لأنفع الدعاء.

 

الجواب

 

الحمد لله.

لسورة الفاتحة أهمية عظيمة، وفضائلها كثيرة، فمن ذلك:

• أنها ركن من أركان الصلاة، لا تصح الصلاة إلا بها ؛ فروى البخاري (756) ومسلم (394) عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ رضي الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَمْ يَقْرَأْ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ.

قال النووي:

“فِيهِ وُجُوب قِرَاءَة الْفَاتِحَة وَأَنَّهَا مُتَعَيِّنَة لَا يُجْزِي غَيْرهَا إِلَّا لِعَاجِزٍ عَنْهَا، وَهَذَا مَذْهَب مَالِك وَالشَّافِعِيّ وَجُمْهُور الْعُلَمَاء مِنْ الصَّحَابَة وَالتَّابِعِينَ فَمَنْ بَعْدهمْ” انتهى.

• أنها أفضل سورة في القرآن ؛ فروى الترمذي (2875) وصححه عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لأُبَيِّ بْنِ كَعْبٍ: أَتُحِبُّ أَنْ أُعَلِّمَكَ سُورَةً لَمْ يَنْزِلْ فِي التَّوْرَاةِ وَلَا فِي الْإِنْجِيلِ وَلَا فِي الزَّبُورِ وَلَا فِي الْفُرْقَانِ مِثْلُهَا ؟ قَالَ: نَعَمْ، يَا رَسُولَ اللَّهِ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: كَيْفَ تَقْرَأُ فِي الصَّلَاةِ ؟ قَالَ: فَقَرَأَ أُمَّ الْقُرْآنِ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ مَا أُنْزِلَتْ فِي التَّوْرَاةِ وَلَا فِي الْإِنْجِيلِ وَلَا فِي الزَّبُورِ وَلَا فِي الْفُرْقَانِ مِثْلُهَا.
• أنها السبع المثاني التي قال الله فيها: (وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنْ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ)  (الحجر/87)، وروى البخاري (4474) عَنْ أَبِي سَعِيدِ بْنِ الْمُعَلَّى رضي الله عنه أن رَسُول اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ قَالَ له: لَأُعَلِّمَنَّكَ سُورَةً هِيَ أَعْظَمُ السُّوَرِ فِي الْقُرْآنِ قَبْلَ أَنْ تَخْرُجَ مِنْ الْمَسْجِدِ ثُمَّ أَخَذَ بِيَدِي فَلَمَّا أَرَادَ أَنْ يَخْرُجَ قُلْتُ لَهُ: أَلَمْ تَقُلْ لَأُعَلِّمَنَّكَ سُورَةً هِيَ أَعْظَمُ سُورَةٍ فِي الْقُرْآنِ ؟ قَالَ: الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، هِيَ السَّبْعُ الْمَثَانِي، وَالْقُرْآنُ الْعَظِيمُ الَّذِي أُوتِيتُهُ.

قال الحافظ:

” اخْتُلِفَ فِي تَسْمِيَتهَا “مَثَانِي” فَقِيلَ لِأَنَّهَا تُثَنَّى كُلّ رَكْعَة أَيْ تُعَاد، وَقِيلَ لِأَنَّهَا يُثْنَى بِهَا عَلَى اللَّه تَعَالَى، وَقِيلَ لِأَنَّهَا اُسْتُثْنِيَتْ لِهَذِهِ الْأُمَّة لَمْ تَنْزِل عَلَى مَنْ قَبْلهَا، ” انتهى.

• أنها جمعت بين التوسل إلى الله تعالى بالحمد والثناء على الله تعالى وتمجيده، والتوسل إليه بعبوديته وتوحيده، ثم جاء سؤال أهم المطالب وأنجح الرغائب وهو الهداية بعد الوسيلتين، فالداعي به حقيق بالإجابة. انظر: “مدارج السالكين” (1/24).
• أنها ـ مع قصرها ـ تشتمل على أنواع التوحيد الثلاثة، توحيد الربوبية وتوحيد الألوهية وتوحيد الأسماء والصفات. انظر: “مدارج السالكين” (1/24-27).
• أنها تشتمل على شفاء القلوب وشفاء الأبدان.

قال ابن القيم رحمه الله:

“فأما اشتمالها على شفاء القلوب: فإنها اشتملت عليه أتم اشتمال، فإن مدار اعتلال القلوب وأسقامها على أصلين: فساد العلم، وفساد القصد، ويترتب عليهما داءان قاتلان وهما الضلال والغضب، فالضلال نتيجة فساد العلم، والغضب نتيجة فساد القصد، وهذان المرضان هما ملاك أمراض القلوب جميعها، فهداية الصراط المستقيم تتضمن الشفاء من مرض الضلال، ولذلك كان سؤال هذه الهداية أفرض دعاء على كل عبد وأوجبه عليه كل يوم وليلة في كل صلاة، لشدة ضرورته وفاقته إلى الهداية المطلوبة، ولا يقوم غير هذا السؤال مقامه.

والتحقيق بـ (إياك نعبد وإياك نستعين) علماً ومعرفة وعملاً وحالاً يتضمن الشفاء من مرض فساد القلب والقصد.

وأما تضمنها لشفاء الأبدان فنذكر منه ما جاءت به السنة، وما شهدت به قواعد الطب ودلت عليه التجربة.

 فأما ما دلت عليه السنة: ففي الصحيح من حديث أبي المتوكل الناجي عن أبي سعيد الخدري أن ناسا من أصحاب النبي صلى الله عليه وسلم مروا بحي من العرب … ” فذكر حديث الرقية بالفاتحة ” ( وما أدراك أنها رقية) ثم قال:

“فقد تضمن هذا الحديث حصول شفاء هذا اللديغ بقراءة الفاتحة عليه فأغنته عن الدواء وربما بلغت من شفائه ما لم يبلغه الدواء.

هذا مع كون المحل غير قابل، إما لكون هؤلاء الحي غير مسلمين، أو أهل بخل ولؤم، فكيف إذا كان المحل قابلاً ؟ انتهى. “مدارج السالكين” (1/52-55).

ثم قال:

“كان يعرض لي آلام مزعجة بحيث تكاد تقطع الحركة مني، وذلك في أثناء الطواف وغيره فأبادر إلى قراءة الفاتحة وأمسح بها على محل الألم فكأنه حصاة تسقط، جربت ذلك مراراً عديدة، وكنت آخذ قدحاً من ماء زمزم فأقرأ عليه الفاتحة مراراً فأشربه فأجد به من النفع والقوة ما لم أعهد مثله في الدواء” انتهى. “مدارج السالكين” (1/ 58).

• أنها تشتمل على الرد على جميع المبطلين من أهل الملل والنحل، والرد على أهل البدع والضلال من هذه الأمة.

وهذا يعلم بطريقين: مجمل ومفصل:

 وبيان ذلك: أن الصراط المستقيم متضمن معرفة الحق وإيثاره وتقديمه على غيره ومحبته والانقياد له والدعوة إليه.

 والحق هو ما كان عليه رسول الله صلى الله عليه وسلم وأصحابه، وما جاء به علماً وعملاً في باب صفات الرب سبحانه وأسمائه وتوحيده وأمره ونهيه ووعده ووعيده، وفي حقائق الإيمان التي هي منازل السائرين إلى الله تعالى، وكل ذلك مسلم إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم دون آراء الرجال وأوضاعهم وأفكارهم واصطلاحاتهم. “مدارج السالكين” (1/58).

• أن سورة الفاتحة قد تضمنت جميع معاني الكتب المنزلة. “مدارج السالكين” (1/74).
• أنها متضمنة لأنفع الدعاء.

قال شيخ الإسلام ابن تيمية: “تأملت أنفع الدعاء، فإذا هو سؤال العون على مرضاته، ثم رأيته في الفاتحة في: إياك نعبد وإياك نستعين” انتهى. “مدارج السالكين” (1/78).

وبالجملة: فسورة الفاتحة مفتاح كل خير وسعادة في الدارين.

والله أعلم.